Η Τουρκία θέλγεται από την ένταση και «εμφορείται από μεγαλοιδεατικά αν και ανεδαφικά οράματα» δηλώνει στο liberal.gr o Άγγελος Συρίγος σημειώνοντας πως μετά την κρίση του κορονοϊού ο Ερντογάν θα επανέλθει με φουλ προκλήσεις σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο όπως προκύπτει και από τις συνεχείς παραβιάσεις που ουσιαστικά συντηρούν την ένταση.

Σύμφωνα με τον καθηγητή καθηγητή Διεθνούς Δικαίου στο Πάντειo η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται πλέον να διαπραγματευτεί διότι «εχει αλλάξει πίστα» σε οτι αφορά την πολιτική της στην Ανατολική Μεσόγειο και δεν διστάζει πλέον να χρησιμοποιεί στρατιωτικά μέσα όταν διαπιστώνει ότι έχει το περιθώριο.

«Επί παραδείγματι» τονίζει χαρακτηριστικά «εξακολουθούμε να ανησυχούμε για την πιθανότητα θερμού επεισοδίου μεταξύ των δύο χωρών. Στην πραγματικότητα το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας ξεπεράσαμε το επίπεδο ενός θερμού επεισοδίου».

Παράλληλα ο κ. Συρίγος επισημαίνει ότι η Τουρκία δεν προτίθεται να ακυρώσει το σχέδιο της για την αποστολή ερευνητικών πλοίων και μπορεί εξ αιτίας της κρίσης του κορονοιού να έχει αναβληθεί αλλά θα επανέλθει.

Άλλωστε όπως αναφέρει «Η Τουρκία έχει δαπανήσει σχεδόν 1 δις δολάρια τα 8 τελευταία χρόνια για να αποκτήσει έναν σύγχρονο στόλο ερευνητικών και γεωτρητικών πλοίων» και ως εκ τούτου «δεν θα τον κρατήσει στα λιμάνια», πολύ δε περισσότερο τη στιγμή κατά την οποία βλέπουμε μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, λόγω της κρίσεως, να αναστέλλουν τη δραστηριότητά τους στην περιοχή της Αν. Μεσογείου.

Τέλος υπογραμμίζει και τη δύσκολη θέση του Ερντογάν εξ αιτίας αφενός της οικονομικής κρίσης στην ΤΟΥρκία αφετέρου το συριακό μέτωπο που παραμένει ανοιχτό. Εμπλέκοντας την πολιτική με την οικονομία θα πρέπει να επιλέξει Δύση ή Ρωσία. Δηλαδή είναι να δανειστεί αλλά με τον όρο να μην ενεργοποιήσει τους s400 με τον κίνδυνο ήττας στο συριακό μέτωπο ή να ενεργοποιήσει τους πυραύλους διακόπτοντας τις σχέσεις με τη Δύση την ώρα που πρέπει τον επόμενο χρόνο να πληρώσει τοκοχρεολύσια ύψψους 170 δισ. Δολαρίων

Συνέντευξη στον Τάσο Ευαγγελίου

1. Την ώρα που η παγκόσμια κοινότητα αγωνιά για τις εξελίξεις και την αντιμετώπιση του κορονιού βλέπουμε την Τουρκία να εμμένει στην αναθεωρητική πολιτική της. Εκτιμάτε πως θα κλιμακωθεί η ένταση ενόψει και καλοκαιρού που είθισται να αυξάνονται οι προκλήσεις;

Το κρίσιμο σημείο δεν είναι το καλοκαίρι αλλά η υποχώρηση της πανδημίας του κορονοϊού. Η Τουρκία είχε ετοιμάσει ένα σχέδιο βάσει του οποίου θα έστελνε ερευνητικά πλοία στην ανατολική Μεσόγειο μέσα στην άνοιξη. Λόγω του κορονοϊού το σχέδιο αναβλήθηκε αλλά δεν εγκαταλείφθηκε. Θα επανέλθει μόλις μπορέσει. Φαίνεται άλλωστε αυτό από τις παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου. Ενώ η Τουρκία δοκιμάζεται άγρια από την επιδημία, είναι σαφές ότι μία υπηρεσία του κράτους έχει πάρει εντολή να προβαίνει κάθε ημέρα σε παραβιάσεις του εναερίου χώρου μας. Με αυτό τον τρόπο συντηρεί την ένταση. Σιγοκαίει τη φωτιά, θα λέγαμε, μέχρι να έλθει η στιγμή να αυξήσει τη θερμοκρασία.

2. Η οικονομική κρίση που στην Τουρκία έχει ξεκινήσει πριν τον κορονοϊό δεν δείχνει να πτοεί τον Ερντογάν που διατηρεί υψηλούς τόνους έναντι της Ελλάδας αλλά και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εξάγει κρίση ή δεν αλλάζει πολιτική ανεξαρτήτως εξελίξεων;

Ως προς την οικονομική κατάσταση, η Τουρκία οφείλει να πληρώσει στον επόμενο χρόνο τοκοχρεολύσια ύψους 170 δισ. δολαρίων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προστρέξει είτε στο ΔΝΤ είτε σε δάνειο από τις ΗΠΑ. Σε αυτό το σημείο μπλέκεται η πολιτική με την οικονομία. Εάν η Τουρκίας ενεργοποιήσει του ρωσικούς πυραύλους S-400 θα διακόψει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ από τις οποίες εξαρτάται. Εάν δεν τους ενεργοποιήσει, θα διαρρήξει τις σχέσεις του με τη Ρωσία από την οποία εξαρτάται στο συριακό μέτωπο και θα υποχρεωθεί σε κολοσσιαίου μεγέθους ήττα.

Η Τουρκία αυτή την περίοδο κρατά τρία μέτωπα ανοιχτά: τη Συρία, τη Λιβύη και την Ελλάδα-Κύπρο. Στις δύο πρώτες περιπτώσεις η τουρκική εμπλοκή, διασφαλίζει στην Άγκυρα απλώς μία θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το μέλλον των δύο συγκεκριμένων χωρών. Οι ισχυροί παίκτες, όμως, είναι άλλοι. Στην τρίτη περίπτωση Ελλάδας-Κύπρου, η Τουρκία είναι ο μεγάλος παίκτης, χωρίς σοβαρή παρουσία άλλων ισχυρότερων χωρών που θα την υποσκελίσουν. Σε Ελλάδα-Κύπρο ο Ερντογάν αναζητεί την διπλωματική νίκη που τόσο του λείπει: την επιβεβαίωση ότι η Τουρκία είναι μία σημαντική περιφερειακή δύναμη και για την ακρίβεια η μεγάλη δύναμη της περιοχής μας. Οπότε θα επιμείνει.

Ας περιμένουμε, όμως, πρώτα να δούμε με ποιόν τρόπο θα τελειώσει η επιδημία του κορονοϊού για την Τουρκία. Σύμφωνα με τα εντόνως αμφισβητούμενα ως προς την ακρίβειά τους στοιχεία, η Τουρκία κατατάσσεται αυτή τη στιγμή 8η σε αριθμό επιβεβαιωμένων κρουσμάτων χώρα στον κόσμο. Θα είναι μία μεγάλη δοκιμασία αυτή για τον Ερντογάν. Μην ξεχνάμε ότι επιχείρησε την εισβολή των αμάχων στον Έβρο λίγες ώρες μετά την απώλεια 36 τούρκων στρατιωτών στον Ιντλίμπ της Συρίας. Επιχείρησε να στρέψει αλλού την προσοχή της τουρκικής κοινής γνώμης. Θέλει προσοχή,

3. Έχει τελειώσει η υπόθεση Έβρος ή θα δούμε επανάληψη του φαινομένου;

Σε αυτή τη φάση έχει τελειώσει ο Έβρος. Ίσως η Άγκυρα επιχειρήσει να κατευθύνει μετανάστες και πρόσφυγες όταν πέσουν τα νερά του Έβρου κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Δεν θα είναι όμως στην περιοχή των Καστανιών αλλά πολύ πιο χαμηλά σε σημεία που δημιουργούνται περάσματα, όπως στο Πέπλο και στο Δέλτα του Έβρου. Επίσης θα δούμε να επαναλαμβάνεται το φαινόμενο να προσπαθούν να φτάσουν με βάρκες στην Αλεξανδρούπολη. Σε οποιαδήποτε περίπτωση η θέση της ελληνικής πλευράς στις παράνομες ροές είναι μία: αποτροπή εισόδου.

4. Υπάρχουν εκτιμήσεις πως το επόμενο διάστημα το Αιγαίο και τα νησιά του θα αποτελέσουν το νέο πεδίο δράσης του Ερντογάν με το μεταναστευτικό. Βλέπετε κλιμάκωση τους επόμενους μήνες;

Από τον Έβρο, κάποιος μπορεί να φτάσει στην Ελλάδα περπατώντας, εάν δεν τον εμποδίσει κανένας. Αυτό σημαίνει χαμηλό κόστος. Αντιθέτως για να φτάσει κάποιος στα νησιά χρειάζεται να βρει λαθροδιακινητή που θα του ετοιμάσει το φουσκωτό και θα πρέπει να τον πληρώσει περίπου 2.000 ευρώ το κεφάλι. Επομένως υπάρχουν πολλές πρακτικές δυσκολίες. Οι ελληνικές αρχές έχουν εντοπίσει μεγάλες συγκεντρώσεις μεταναστών και προσφύγων απέναντι τα ελληνικά νησιά και τις παρακολουθούν. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, η Τουρκία δεν θα δεχθεί έτσι εύκολα να χάσει ένα τόσο σημαντικό όπλο όπως αυτό της απειλής του προσφυγικού που μπορεί να αποσταθεροποιήσει την Ευρώπη. Θα επανέλθει σε νέο γύρο.

5. Η νέα navtex για γεωτρήσεις μεταξύ των οικοπέδων 6 και 7 της κυπριακής ΑΟΖ από το Γιαβούζ αποτελεί μήνυμα ότι η Τουρκία δεν θα σταματήσει τις προκλητικές ενέργειες και στην ΑΝ. Μεσόγειο;

Η Τουρκία έχει δαπανήσει σχεδόν 1 δις δολάρια τα 8 τελευταία χρόνια για να αποκτήσει έναν σύγχρονο στόλο ερευνητικών και γεωτρητικών πλοίων. Δεν θα τον κρατήσει στα λιμάνια. Μόλις τελειώσει ο κορονοϊός θα βγάλει τα πλοία στην περιοχή. Να σημειώσουμε επιπλέον ότι αυτά τα πλοία έχουν αγορασθεί αποκλειστικώς για την ανατολική Μεσόγειο. Δεν είναι ούτε για τη Λιβύη ούτε για τη Συρία. Συνεπώς, θα τα δούμε σύντομα.

6. Αναλυτές επισημαίνουν πως η δυσαρμονία στην Ε.Ε., οι εκλογές στις ΗΠΑ, αλλά και η αναστολή ερευνών από τις  εταιρείες στην Κυπριακή ΑΟΖ δίνουν στην Άγκυρα το χώρο που επιδιώκει για να κινηθεί. Συμφωνείτε;

Λόγω της πανδημίας του κορονοϊού έχει περιορισθεί η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου και έχουν κατακρημνισθεί οι τιμές του. Αυτό σημαίνει ότι δεν συμφέρει τις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες να προβαίνουν αυτήν την περίοδο σε έξοδα για να βρουν νέα κοιτάσματα και μάλιστα σε ιδιαίτερα βαθιά νερά, όπως αυτά της ανατολικής Μεσογείου. Αντιθέτως, η Τουρκία λόγω του ότι δημιούργησε έναν κρατικό στόλο ερευνητικών πλοίων, δεν ενδιαφέρεται για το κόστος. Αυτό θα δημιουργήσει πρόβλημα τους επόμενους μήνες. Θα βλέπουμε τουρκικά ερευνητικά να προσπαθούν να εντοπίσουν στην περιοχή κοιτάσματα, ενώ δεν θα υπάρχουν πλοία πετρελαϊκών εταιρειών.

7. Τελικά η Τουρκία και ο Ερντογάν χρησιμοποιούν μεταναστευτικό και γεωτρήσεις ως διαπραγματευτικό χαρτί ή απλά η αναθεωρητική πολιτική της Άγκυρας εφαρμόζεται  με στόχο την δημιουργία δεδικασμένων;

Προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε την Τουρκία μέσα από παραστάσεις τόσων δεκαετιών ένοπλης ειρήνης μετά το 1974. Είναι όμως και άχρηστες στο να περιγράψουν το σήμερα. Η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται να διαπραγματευθεί. Εδώ και καιρό «έχει αλλάξει πίστα», όπως λέει και η νεολαία. Κινείται με άλλους όρους, εμφορείται από μεγαλοϊδεατικά όσο και ανεδαφικά οράματα, θέλγεται από την ένταση, αδιαφορεί για το διεθνές δίκαιο και δεν διστάζει να χρησιμοποιεί στρατιωτικά μέσα όταν διαπιστώνει ότι έχει το περιθώριο.

Επί παραδείγματι εξακολουθούμε να ανησυχούμε για την πιθανότητα θερμού επεισοδίου μεταξύ των δύο χωρών. Στην πραγματικότητα το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας ξεπεράσαμε το επίπεδο ενός θερμού επεισοδίου. Αποκρούσαμε απόπειρα εισβολής, όπου εισβολή μπορεί να είναι οτιδήποτε υποτάσσει τον αντίπαλο. Ήταν άλλου τύπου εισβολή από την ένοπλη, αλλά εισβολή με όλες τις συνέπειες που θα είχε, εάν επιτύγχανε. 

Επικαιρότητα

Ο Άγγελος Συρίγος εφ’ όλης της ύλης στην Hellas Journal: Ομιλεί για τη διαγραφή του Αντώνη Σαμαρά και τα κρίσιμα θέματα με την κατοχική Τουρκία

Ο Άγγελος Συρίγος εφ’ όλης της ύλης στην Hellas Journal: Ομιλεί για τη διαγραφή του Αντώνη Σαμαρά και τα κρίσιμα θέματα με την κατοχική Τουρκία