Το άρθρο δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ 14/10/2020
Το ζωνάρι των κουτσαβάκηδων
Με την εκ νέου αποστολή του «Ορούτς Ρέις» στην ανατολική Μεσόγειο, ο Ερντογάν επιβεβαιώνει τη φήμη του να κινείται στα άκρα για να επιτύχει τους στόχους του. Αυτό επιτείνεται από τα πολλαπλά αδιέξοδα στις επιλογές του.
Το ερώτημα είναι μέχρι ποίου σημείου είναι διατεθειμένος να φτάσει ο τούρκος πρόεδρος. Σαφώς επιθυμεί να μεταφέρει την κρίση στο στρατιωτικό πεδίο, όπου θεωρεί ότι είναι ισχυρότερος ημών (αν και κάτι τέτοιο δεν απεδείχθη κατά την κρίση των 35 ημερών-τουναντίον).
Μία τοπική κρίση θα προκαλέσει την παρέμβαση των μεγάλων δυνάμεων που θα απαιτήσουν να βρεθεί μία συνολική λύση στα ελληνοτουρκικά προβλήματα. Έτσι θα τιναχθεί στον αέρα το περιοριστικό κατά τον Ερντογάν σχήμα των διερευνητικών.
Υπ’ αυτό το πρίσμα το θερμό επεισόδιο περιλαμβάνεται στις επιλογές του. Το βασικό πρόβλημά του δείχνει να είναι ποίος θα θεωρηθεί ότι ήρξατο χειρών αδίκων. Ποιος δηλαδή θα κάνει το μοιραίο πρώτο βήμα προς τη σύγκρουση.
Ήδη προσπαθεί με προκλητικές κινήσεις να ωθήσει την Ελλάδα στην πρώτη επιθετική κίνηση.
Μοιάζει να ακολουθεί το κλασσικό παράδειγμα των κουτσαβάκηδων της Αθήνας στα τέλη του 19ου αιώνα. Οι τελευταίοι έλυναν το μακρύ ζωνάρι που φορούσαν γύρω από τη μέση τους και το άπλωναν στο δρόμο. Όποιος περνούσε, ήταν υποχρεωμένος να μην περάσει πάνω από το ζωνάρι αλλά να κάνει ελιγμό αποφεύγοντάς το, γιατί αλλιώς θα κατέληγε σε καυγά.
Οι Τούρκοι θα θελήσουν να μπουν στην ζώνη μεταξύ 6 και 12 μιλίων έξω από το Καστελόριζο και στη συνέχεια στην οριοθετημένη περιοχή μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου.
Το ερώτημα είναι πως αντιδρούμε σε αυτή την περίπτωση. Ως αρχή πρέπει να γνωρίζουμε ότι το δικό μας ισχυρό πεδίο είναι η διπλωματία, πολλώ δε μάλλον τώρα που η Τουρκία απομονώνεται με μεγάλη ταχύτητα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποκλείσουμε τη στρατιωτική απάντηση. Καλύτερα όμως είναι να απαντάμε στην Τουρκία με τα όπλα που μας δίνει το διεθνές δίκαιο.
Εκτός από την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο υπάρχουν και πολλά άλλα σημεία του που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στην ελληνοτουρκική διαμάχη.
Ένα δεύτερο σημείο που πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν είναι ο χρόνος. Λειτουργεί εις βάρος του Ερντογάν. Κάθε ημέρα που περνά τον φέρνει πιο κοντά στο οικονομικό του τέλος.
Αυτό όμως θα τον κάνει και επιθετικότερο. Θα αναζητήσει κάποια νίκη σε κάποιο από όλα τα ανοιχτά μέτωπα που διατηρεί για να αποσπάσει την προσοχή της τουρκικής κοινής γνώμης από τα εσωτερικά προβλήματα
Σημαντικό πλεονέκτημα της Ελλάδας είναι οι τοπικές και περιφερειακές συμμαχίες. Εκεί το σύστημα Ερντογάν πάσχει απελπιστικά. Κατά τις 35 ημέρες της τελευταίας κρίσεως, το σχήμα των συμμαχιών, όπως διεφάνη μέσα από τις πολλές διεθνείς στρατιωτικές ασκήσεις έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην αυτοσυγκράτηση της Τουρκίας.