Οι Ντρέδες μέσα στο μεγάλο ποτάμι του ελληνισμού

Στο Μέγαρο Μουσικής, συζητήσαμε για τους θρυλικούς Ντρέδες, που στάθηκαν στην πρώτη γραμμή της Ελληνικής Παλιγγενεσίας σε μία ιστορική εκδήλωση υπό την αιγίδα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μαζί με τον τέως ΠτΔ, Πρ. Παυλόπουλου, με την πρόεδρο της Επιτροπή «Ελλάδα 2021», Γ. Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη, τον πρύτανη του ΕΚΠΑ, Μ. Δημόπουλο, και άλλους σημαντικούς ομιλητές.

Επί των Δεσποτών του Μυστρά Μανουήλ Καντακουζηνού (1349-1360), Θεόδωρου Παλαιολόγου (1384) και Δημήτριου Παλαιολόγου (1395) εγκαταστάθηκαν στο οροπέδιο του Δωρίου στην Μεσσηνία οι Ντρέδες. Μάλλον προέρχονταν από την περιοχή της σημερινής Θεσπρωτίας. Το οροπέδιο του Δωρίου  ήταν το όριο μεταξύ του βυζαντινού Δεσποτάτου του Μυστρά και του φράγκικου Πριγκηπάτου της Αχαΐας (ή της Ανδραβίδας). Η παροχή καλλιεργήσιμων γαιών στους σκληροτράχηλους χριστιανούς ορθοδόξους Ντρέδες στην περιοχή διασφάλιζε ότι δύσκολα οι Φράγκοι θα μπορούσαν να εισχωρήσουν στα εδάφη του Δεσποτάτου του Μυστρά. Η συνείδησή τους ταυτιζόταν με τη συνείδηση των υπολοίπων ορθοδόξων της Πελοποννήσου. Ήσαν τμήμα αυτού που είναι σήμερα γνωστό ως Βυζαντινή Αυτοκρατορία και τότε λεγόταν Ρωμανία ή ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Μιλούσαν αρβανίτικα; Προφανώς! Εξ ίσου προφανώς για τους ίδιους, συμμετείχαν από την πρώτη στιγμή στους αγώνες του ελληνικού έθνους ως αυτονόητο τμήμα αυτού του έθνους. Επί χιλιετίες έρχονταν νέοι πληθυσμοί σε ελληνικά εδάφη.

Πριν τους Αρβανίτες είχαν έλθει Ρωμαίοι και αργότερα εμφανίσθηκαν Σλάβοι. Όλοι αυτοί οι πληθυσμοί προσαρμόζονταν και αφομοιωνόταν από το υπόλοιπο πληθυσμιακό σύνολο προσφέροντας τις δικές του πολιτισμικές επιρροές. Η εθνική μας ταυτότητα είναι πρωτίστως πολιτισμική. Η ισχύς του ελληνικού πολιτισμού είναι η δυνατότητά του να ενσωματώνει δημιουργικά νέους πληθυσμούς και νέα στοιχεία. Μπορείς σε ένα ποταμό να πεις ποιο νερό προήλθε από εκείνη ή την άλλη πηγή;  Έτσι ακριβώς και οι Ντρέδες ήσαν τμήμα του μεγάλου ποταμού που αποτελούσε το ελληνικό έθνος.

Ξανασυναντάμε τους Ντρέδες στις 23 Μαρτίου του 1821. Μία ομάδα τους είχαν εγκατασταθεί στη θέση Κακόρεμα, έξω από την Κυπαρισσία. Σκοπός τους ήταν να επιτεθούν στους Τούρκους της πόλεως που, έχοντας πληροφορηθεί τις επαναστατικές κινήσεις, ετοιμάζονταν να αναχωρήσουν, όπως ιστορεί ο πρωτοσύγκελος Αμβρόσιος Φραντζής:

Παραλαβών δε ό Πρωτοσύγκελλος τούς εις το Κακόρευμα φυλάττοντας αυτούς Ντρέδες, απήλθεν εις την θέσιν Κεφαλάρι ύποκάτωθεν του χωρίου Σουλιμά όπου εύρε τον Πρωτοπαπάν Τζόρη, τον Σιράκον, τον Αλέξιον Φούτζην, και όλους όσους είχε κατηχημένους και ώδηγημένους εις την Εταιρίαν, έχοντας τεταγμένους και έως 600 άλλους Ντρέδες όπλοφόρους, και μίαν σημαίαν από λευκόν πανίον επάνω εις ένα κάλαμον»

Οι αρχηγοί των Ντρέδων είχαν ήδη μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία, όπως και πολλοί έλληνες οπλαρχηγοί του Μωριά και της Ρούμελης. Είναι συγκινητική η εικόνα των περίπου οπλοφόρων που επαναστάτησαν κατά των Τούρκων και για σημαία τους έδεσαν ένα άσπρο σεντόνι σε ένα καλάμι. Κάπως έτσι ξεκίνησε ο αγώνας. Η περιγραφή του Φραντζή επιβεβαιώνει κάτι που το ξέρουμε εμπειρικά.

Οι επαναστάτες πρόγονοί μας αυτοί οι ταπεινοί, απλοί και αγράμματοι ή ολιγογράμματοι άνθρωποι, οι χωριάτες όπως θα λέγαμε σήμερα, επαναστάτησαν εναντίον μίας πανίσχυρης αυτοκρατορίας και νίκησαν.

Κατά τη διάρκεια της επαναστάσεως συναντάμε τους Ντρέδες σε όλες τις μεγάλες μάχες της Πελοποννήσου. Από το Βαλτέτσι, στα Δερβενάκια, στην Τριπολιτσά, στο Μανιάκι μέχρι το Μέγα Σπήλαιο το 1827. Τον Απρίλιο του 1827 κατορθώνουν και αποκρούουν τις συστηματικές προσπάθειες του Ιμπραήμ να εισβάλει στην ορεινή Τριφυλία.

Σκληροτράχηλοι πολεμιστές στις επαναστάσεις, ακάματοι αγρότες και κτηνοτρόφοι σε καιρούς ειρήνης και με σημαντικό μεγαλύτερο ποσοστό ως προς την αναλογία τους συμμέτοχοι στην επιστημονική, πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας. Αυτοί με τους υπόλοιπους Έλληνες που ξεκίνησαν την επανάσταση με ένα πανί για σημαία δεμένο πάνω σε ένα καλάμι, οδήγησαν στο σύγχρονο ελληνικό κράτος δημιούργησαν το πιο επιτυχημένο και το πιο πλούσιο κράτος από αυτά που ξεπήδησαν από τα ερείπια της οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Τους ευγνωμονούμε και τιμούμε τη μνήμη τους!