Καστελόριζο: Στην καρδιά της Ελλάδας
Συνηθίζουμε να αποκαλούμε το Καστελόριζο «ακριτικό», αλλά φτάνει να βρεθείς εκεί για να συνειδητοποιήσεις ότι το Καστελόριζο βρίσκεται στην καρδιά της Ελλάδος και στις καρδιές όλων μας.
Του Άγγελου Συριγου ■ 04 Αυγούστου 2021
Ακολουθούν στιγμιότυπα από το Συνέδριο με θέμα «Δίκαιο της Θάλασσας και οι θέσεις Ελλάδας και Τουρκίας στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο» στο Καστελόριζο στο οποίο συμμετείχαν ομογενείς βουλευτές και γερουσιαστές-μέλη της Παγκόσμιας Διακοικοβουλευτικής Ενώσεως Ελληνισμού (Πα.Δ.Ε.Ε.) εκπρόσωποι της κυβέρνησης, του κοινοβουλίου, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Στην ομιλία μου επικεντρώθηκα στη σημασία του Καστελόριζου και στον λόγο που τόσο πολύ ενοχλεί την Τουρκία η παρουσία του στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή. Εκκινώντας από το συγκεκριμένο ακριτικό νησί, επεσήμανα ότι η Τουρκία δεν αμφισβητεί γενικώς τα δικαιώματα όλων των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες. Αυτό αφορά όχι μόνον στο Καστελόριζο αλλά και στην Κρήτη ή στη Ρόδο που είναι αντιστοίχως το πέμπτο και το ένατο σε μέγεθος και πληθυσμό νησιά της Μεσογείου.
Αναφέρθηκα επίσης στο τουρκικό δόγμα της «γαλάζιας πατρίδας». Επεσήμανα ότι τέκνο αυτού του δόγματος είναι το μνημόνιο συνεργασίας, όπως αποκλήθηκε, μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης για την μεταξύ τους θαλάσσια οριοθέτηση. Αναφέρθηκα στα άρθρα 74 και 83 της Συμβάσεως για το Δίκαιο της θάλασσας που ορίζουν ότι θαλάσσιες οριοθετήσεις γίνονται μόνον μεταξύ κρατών που έχουν αντικρυστές ή παρακείμενες ακτές. Στην περίπτωση του τούρκο Λιβυκού μνημονίου δεν υπάρχει γεωγραφική εγγύτητα που να επιτρέπει συμφωνία. Μεταξύ των ακτών της Τουρκίας και της Λιβύης μεσολαβούν οι ακτές δεκάδων ελληνικών νησιών. Παρ’ όλα αυτά για την Τουρκία η υπογραφή μιας τέτοιας συμφωνίας αποτελούσε στρατηγική κίνηση, καθώς έως τώρα έδινε τη δική της ερμηνεία σε υφιστάμενα νομικά καθεστώτα που είχαν συσταθεί στο παρελθόν από διεθνείς συνθήκες. Εφ’ εξής έχει τη δική της συνθήκη που προσπαθεί να δημιουργήσει ένα νέο νομικό καθεστώς».
Τέλος. αναφέρθηκα στην περυσινή ένταση μεταξύ των δύο χωρών. Επρόκειτο για την πλέον σοβαρή και μακροβιότερη κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις από την εισβολή στην Κύπρο το 1974. Ήταν το αποτέλεσμα των ενο-οθωμανικών φαντασιώσεων περί «Γαλάζιας Πατρίδας». Λύση μπορεί μόνο να βρεθεί με τη διευθέτηση των θαλασσίων ορίων υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στην περιοχή. Δεδομένου ότι δεν μπορεί να συμφωνηθεί οριοθέτηση εξαιτίας των αμφισβητήσεων της Τουρκίας, η μόνη λύση είναι η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Στην περίπτωση του τούρκο Λιβυκού μνημονίου δεν υπάρχει γεωγραφική εγγύτητα που να επιτρέπει συμφωνία. Μεταξύ των ακτών της Τουρκίας και της Λιβύης μεσολαβούν οι ακτές δεκάδων ελληνικών νησιών.
