ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ: Πως μας επηρεάζουν όσα συμβαίνουν στο Ουκρανικό
Την προηγούμενη Παρασκευή είχαμε τη συνάντηση Τραμπ-Πούτιν στην Αλάσκα. Την προηγούμενη Δευτέρα είχαμε στον Λευκό Οίκο τη συνάντηση Τραμπ με τον Ζελένσκι και τους Ευρωπαίους ηγέτες που τον συνόδευαν. Τελικώς, πού βρισκόμαστε ως προς τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία; Στην πραγματικότητα, περίπου εκεί που ήμασταν και πριν από τις συναντήσεις. Η Ρωσία παραμένει πεισματικά στους όρους που έχει θέσει από την αρχή του πολέμου. Είναι η νικήτρια στο πεδίο της μάχης και δεν επιθυμεί την ειρήνη αλλά την αναγνώριση της νίκης της. Πώς μας επηρεάζουν όλα αυτά;
Του Άγγελου Συρίγου ■ 23 Αυγούστου 2025
Κατ’ αρχάς στην περιφέρεια του Ντονέτσκ βρίσκονται η Μαριούπολη, καθώς και τα 48 ελληνικά χωριά της ανατολικής Ουκρανίας. Λόγω του πολέμου η Μαριούπολη και τα 43 από τα χωριά ελέγχονται πλέον από τη Ρωσία. Οι Έλληνες αποτελούν την μεγαλύτερη εθνική μειονότητα στην εμπόλεμη περιοχή. Για την επόμενη ημέρα κάποια σημεία που θα πρέπει να μας απασχολήσουν είναι η ελεύθερη επικοινωνία μεταξύ των περιοχών των Ελλήνων που βρίσκονται πλέον χωρισμένοι· η προστασία των δικαιωμάτων των Ελλήνων με έμφαση στα πολιτιστικά και εκπαιδευτικά δικαιώματα (η ελληνική ήταν δεύτερη γλώσσα στην Μαριούπολη)· η διασφάλιση των περιουσιακών δικαιωμάτων των Ελλήνων καθ’ ότι μετά τις εδαφικές ανακατατάξεις της περιοχής αμφισβητούνται τα εμπράγματα δικαιώματα.
Έχουμε την εξαιρετικά αρνητική στάση της διεθνούς κοινότητας για αναγνώριση της αλλαγής συνόρων δια της βίας. Στο βαθμό που μπορούμε να παρέμβουμε εντός της ΕΕ, καλό είναι να έχουμε ως θέση ότι δεν πρέπει να αλλάξει στάση η Ευρώπη σε αυτό το θέμα.
Από εκεί και πέραν έχουμε την εξαιρετικά αρνητική στάση της διεθνούς κοινότητας για αναγνώριση της αλλαγής συνόρων δια της βίας. Στον (περιορισμένο) βαθμό που μπορούμε να παρέμβουμε εντός της ΕΕ, καλό είναι να έχουμε ως θέση ότι δεν πρέπει να αλλάξει στάση η Ευρώπη σε αυτό το θέμα. Είναι άλλο πράγμα ο de facto ρωσικός έλεγχος και άλλο μία διεθνής συμφωνία που θα αναγνωρίζει τα τετελεσμένα.
Τέλος, έχουμε το θέμα των εγγυήσεων προς την Ουκρανία για την επόμενη ημέρα. Η ιστορία της Κύπρου έχει σημαδευθεί από τη Συνθήκη Εγγυήσεως του 1960 μεταξύ της Βρετανίας, της Τουρκίας και της Ελλάδος. Μετά το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου ο θεσμός των συνθηκών εγγυήσεως μέσω των οποίων ένα ή περισσότερα κράτη εγγυώνται το εδαφικό ή νομικό καθεστώς ενός τρίτου κράτους έχει περιέλθει σε απόλυτη αχρησία από το 1960 (μετά δηλ. τις συμφωνίες της Κύπρου) και σε ουσιαστική αχρησία από το 1945. Είναι εντελώς διαφορετική η περίπτωση όπου ο ΟΗΕ εγγυήθηκε κάτι αντίστοιχο όπως έγινε με τα σύνορα Ιράκ – Κουβέιτ το 1991. Αυτά αναφέρονται διότι οι εγγυήσεις υπήρξαν το κύριο θέμα που απασχόλησε στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό στο Κραν Μοντανά, το 2017.
*Ο Άγγελος Συρίγος είναι καθηγητής Διεθνούς Δικαίου & Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, βουλευτής ΝΔ στην Α΄ Αθηνών.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ.
